To Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών (ΤΜΣ) του Παν/μιου Αιγαίου στη Ρόδο και το Πανεπιστήμιο Uninettuno, (Ρώμη, Ιταλία) οργανώνουν και σχεδιάζουν από κοινού από το ακαδημαϊκό έτος 2020 (Σεπτ.) εντατικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) με τίτλο «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ» τριών εξαμήνων με 90 πιστωτικές μονάδες (ECTS), στην ελληνική και με εξαίρεση ελάχιστες διαλέξεις στην αγγλική γλώσσα, από αλλοδαπούς επιστήμονες.
Βασικό μέρος του αντικειμένου θεραπεύεται εισαγωγικά στα προπτυχιακά μαθήματα κυρίως μέσα από την Κατεύθυνση Αρχαιολογίας μαζί με τα εργαστήρια Αρχαιομετρίας και Περιβαλλοντικής Αρχαιολογίας από το 1999. Αποτελεί αναμενόμενη συνέχεια στο ΤΜΣ και το Παν/μιο Αιγαίου που επίσημα πρωτο-θεσμοθέτησε τις αρχαιολογικές επιστήμες στην αρχαιολογία και ιστορία τέχνης, αλλά και το αποτέλεσμα μεγάλης εμπειρίας που συσσωρεύτηκε από τα Δια Βίου Προγράμματα (εξ αποστάσεων) στο ίδιο θέμα, τις ερευνητικές εργασίες, τις διπλωματικές εργασίες και τα διδακτορικά στο αντικείμενο αυτό, αλλά και τις διεθνείς συνεργασίες και διεθνή συνέδρια και σεμινάρια που ανέπτυξε. Γι’ αυτό συμμετέχουν αρκετοί γνωστοί αλλοδαποί επιστήμονες είτε ως διδάσκοντες ή ως συμβουλευτική επιτροπή & εξωτερική αξιολόγηση του Προγράμματος.
Η εξ αποστάσεως διδασκαλία οργανώνεται εξ ολοκλήρου από το Ιταλικό Πανεπιστήμιο που είναι κορυφαίο στην εξ αποστάσεως μαθησιακή διδασκαλία. Η διδακτική δραστηριότητα πραγματοποιείται μέσω του διαδικτύου, στην ενότητα «Master» της ιστοσελίδας: www.uninettunouniversity.net;
το πρώτο παγκοσμίως portal όπου η διδασκαλία πραγματοποιείται σε έξι γλώσσες
Επιστημονικό Αντικείμενο Π.Μ.Σ.
Στο κοινό εντατικό ΠΜΣ γίνονται δεκτοί/ες πτυχιούχοι Τμημάτων: Πολυτεχνικών Σχολών, Τμημάτων Θετικών Επιστημών, Γεωπονικών, Μεσογειακών Σπουδών, Ανοιχτων Πανεπιστημίων, Φιλοσοφικών και Παιδαγωγικών Σχολών Πανεπιστημίων, της ημεδαπής και ομοταγών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής, καθώς και πτυχιούχοι Τμημάτων συναφούς γνωστικού αντικειμένου των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων του Οδηγού Σπουδών.
Το Μεταπτυχιακό πρόγραμμα απευθύνεται:
i. σε εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες της εκπαίδευσης,
ii. σε στελέχη οργανισμών και επιχειρήσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που ασχολούνται με την αρχαιολογία και πολιτιστική κληρονομιά,
iii. πτυχιούχους επιστήμονες / ερευνητές θετικών ή/και ανθρωπιστικών σπουδών για υλοποίηση προγραμμάτων εικονικής αρχαιολογίας, μουσειολογίας, πολιτιστικό τουρισμό, συντήρηση, αναπτυξιακά έργα αρχαιολογικού περιεχομένου και εκπόνηση διδακτορικού.
Επιδίωξη είναι μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση του πολιτιστικού ιστορικο-αρχαιολογικού παρελθόντος.
Στόχοι Π.Μ.Σ.
Αναλυτικά οι στόχοι του προτεινόμενου Κοιού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών είναι:
Σε θεωρητικό επίπεδο, η παραγωγή και μετάδοση επιστημονικής γνώσης στους τομείς της εφαρμοσμένης σύγχρονης τεχνολογίας στην αρχαιολογία δια βίου μάθησης, της εκπαίδευσης νέων πτυχιούχων και ενηλίκων και της ηλεκτρονικής μάθησης, καθώς και τη μεθοδολογία επιστημονικής έρευνας στο χώρο της αρχαιομετρίας, της αρχαιολογίας ΝΑ Μεσογείου και Μ.Ανατολής, ψηφιακής αρχαιολογίας, βασικών αρχών συντήρησης και διαχείρισης αρχαιοτήτων ως εκπαίδευση και επιμόρφωση.
Σε επίπεδο επαγγελματικής πρακτικής, η απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων απαραίτητων για την ανάπτυξη και υλοποίηση πρότυπων αρχαιολογικών προγραμμάτων και ψηφιακής κληρονομιάς στην εκπαίδευση, κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Αιγαίου, αλλά και στην παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά. Με εφαρμογές στην κοινωνία της πληροφορίας, σε εκπαιδευτικά προγράμματα και συστήματα δια βίου μάθησης (επιμόρφωσης, κατάρτισης, επαγγελματικής ανάπτυξης, κ.ά.), μέσω της εφαρμογής των πλέον σύγχρονων μεθόδων και πρακτικών από το χώρο των νέων τεχνολογιών και την διαχείριση και συντήρηση αρχαιολογικών ευρημάτων, με σκοπό την αξιοποίησής τους στην διερεύνηση, τεκμηρίωση, ανάδειξη, τοπική, περιφερειακή και εθνική αειφόρο ανάπτυξη και εκπαιδευτικές διαδικασίες. Απώτερος στόχος η αξιοποίηση του πολιτισμικού αποθέματος των αρχαίων πολιτισμών και της πολιτιστικής κληρονομιάς, με την χρήση σύγχρονων προσεγγίσεων στις ανασκαφές, τη θεωρητική ερμηνεία και τη διεπιστημονική μελέτη των ευρημάτων μέσω των φυσικών επιστημών και της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας.
Το παρόν Κοινο Μαστερ είναι ανταγωνιστικό διοτι: α) είναι προσιτό σε πτυχιούχους θετικών και ανθρωπιστικών σπουδων, β) γίνετε εκμάθησης ‘εργαλειων’ για την εφαρμογη τους στην πράξη με δυνατότητα εξ αποστάσεως χωρις έκπτωση στην ποιότητα, γι’ αυτο και όντως ειναι εντατικό Πρόγραμμα, γ) έχει διεπιστημονικο χαρακτήρα και καλύπτει το μέγιστο εύρος του γνωστικου αντικειμενου αρχαιομετριας ή αρχαιολογικών επιστημών με την ευρεία έννοια, δ) εντάσσει στην διπλωματικη εργασια μετρησιμες ποσοτητες και οργανολογιες ή/και ποσοτικες στατιστικες επεξεργασιες κριτικών επιθεωρησεων, ωστε μερικως αλλα ουσιαστικά να εξοικειώνονται με την οργανολογια και επεξεργασια των δεδομενων, ε) εξυπηρετεί το εξ αποστασεως ολους τους πτυχιούχους (οικονομικοί, εργασιακοί, οικογενειακοί λογοι).
Συνοπτικά:
• Παροχή εξειδικευμένων γνώσεων και μεθοδολογιών στους τομείς της εφαρμογης νεων τεχνολογιων στην πολιτισμική κληρονομιά
• Ανάπτυξη ακαδημαϊκών ικανοτήτων και δεξιοτήτων των αποφοίτων
• Εφαρμογή των ανωτέρω γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, μέσω των μαθησιακών διαδικασιών διδασκαλίας, φροντιστηριακών ασκήσεων, εργασιών και ερευνητικών εργασιών κλπ.
• Ενδυνάμωση των δεξιοτήτων επικοινωνίας, συνεργασίας και διαχείρισης υποχρεώσεων του φοιτητικού δυναμικού μέσω ομαδικών chat, συνεργατικών μορφών ακαδημαϊκής μελέτης και ακαδημαϊκών εργασιών με τους καθηγητές και tutors.
Στα μαθησιακά αποτελέσματα το κοινο ΠΜΣ στοχεύει:
1. να εξοπλίσουν τους σπουδαστές με ένα ισχυρό υπόβαθρο στο πρότυπο αλλά ευρύ διεπιστημονικό βασικό πρόγραμμα σπουδών των θεμάτων των αρχαιολογικών επιστημών.
2. να παρέχει στους φοιτητές μια σταθερή αντίληψη των πολιτιστικών, ψηφιακών, τεχνολογικών, διαχειριστικών, οικονομικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών δυνάμεων που παράγουν βιωσιμότητα, διαμορφώνοντας τις παγκοσμιοποιημένες τάσεις του κόσμου στον 21ο αιώνα, όπως φαίνεται από τη δομή και τη λειτουργία του πολιτιστική κληρονομιά, αρχαιολογική και τουριστική «βιομηχανία».
3. να παρέχει μια θεμελιώδη και συμφραζόμενη προσέγγιση στην εκτίμηση των αρχαιομετρικών εργαλείων και των σχετικών κοινωνικοοικονομικών και εκπαιδευτικών θεμάτων.
4. να εξηγηθεί το περιβάλλον της πολιτιστικής κληρονομιάς στο οποίο οργανώνονται οι αρχαιολογικές εταιρίες και η αγορά πολιτιστικής κληρονομιάς και να απαντηθούν τα βασικά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο συμβάλλουν στην πολιτιστική κληρονομιά της χώρας και του κόσμου.
5. να παράσχει μια καινοτόμο προσέγγιση “hands-on” σε οδηγίες από μια ειδική ομάδα αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες στους τομείς τους στην επιτόπια εργασία των Δελφών.
6. να παρέχει μια καλή βάση για μια ποικιλία σταδιοδρομιών σε μια σειρά από αναπτυξιακές και διοικητικές λειτουργίες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.
Στο τέλος αυτού του προγράμματος, οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση να αξιολογούν, να ερμηνεύουν, να συνδέουν, να γνωρίζουν, να ταξινομούν, και επίσης:
1. Να επιδείξουν γνώση και κατανόηση στον τομέα της ψηφιακής κληρονομιάς, της διατήρησης αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, της διαχείρισης των αρχαιοτήτων και των αρχαιομετρικών τεχνικών που εφαρμόζονται στην υλική κουλτούρα, ως δομή και λειτουργία.
2. Περιγράφουν τις λειτουργίες των μεθόδων που εφαρμόζονται από τον τομέα των αρχαιολογικών επιστημών, αναλύουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους, την προσβασιμότητα στις συσκευές και κατανόηση της διαχείρισης και τεκμηρίωσης των πολιτιστικών αγαθών.
3. Προσδιορισμός της δυνατότητας εφαρμογής και συμπληρωματικότητας στην πολιτιστική κληρονομιά και στις διεθνείς πρακτικές σε αρχαιολογικά θέματα.
4. Κατανόηση του ρόλου των διεθνών οργανισμών και ενώσεων.
5. Επίδειξη γνώσεων σχετικά με τις διεθνείς πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων πηγών σχετικών σφαλμάτων, ορθής μεθόδου και τεχνικής που θα χρησιμοποιηθούν, διαδικασίας δειγματοληψίας και νομικών θεμάτων αδειών, περιβαλλοντικών θεμάτων αρχαιομετρίας / αρχαιολογίας, ερμηνείας πληρεξουσίων δεδομένων.
6. Γνωρίσουν την κατάλληλη τεχνική που εφαρμόζεται σε αντικείμενα σε διαφορετικές τοποθεσίες και περιπτώσεις από τις αρχαιολογικές ανασκαφές.
7. Κατανοούν τις στατιστικές έννοιες της ακρίβειας και της ορθότητας.
8. Να παρουσιάσουν λεπτομερή γνώση και κατανόηση της λειτουργίας διαφόρων τεχνικών και περιβαλλοντικών δεδομένων.
9. Προσδιορισμός, περιγραφή και κριτική ανάλυση των κύριων θεμάτων των δέκα ενοτήτων – ψηφιακές 3D ανακατασκευές, αρχαιομετρικές μέθοδοι (χρονολόγηση, ανάλυση, αναζήτηση, βιοαρχαιολογία, αρχαιοαυτονομία, γεωαρχαιολογία), σοβαρά παιχνίδια για πολιτιστικά περιβάλλοντα (IT σε αρχαιολογικά αντικείμενα )
10. Προστασία (προληπτική & παθητική) έργων τέχνης και χειρισμός αρχαιολογικών ευρημάτων, διαχείριση χώρων και μουσείων – αντικείμενα και τεκμηρίωση τους.
11. Περιγραφή των ευθυνών των αρχαιολόγων και αρχαιομετρών που ασχολούνται με την ανάλυση των ευρημάτων / μνημείων και κατανόηση της αρχής της συμπληρωματικότητας αντί του μονομερούς έργου.
12. Να γνωρίζουν τη σημασία των διεθνών πρωτοκόλλων των εργασιών πριν την έναρξη ανασκαφής, των ερευνών και των τεχνικών και πρακτικών μετρήσεων όταν πρόκειται να πραγματοποιηθούν μελέτες ή να αναζητηθούν αντικείμενα ή τοποθεσίες.
13. Να είναι ενημερωμένοι με το Γλωσσάρι των Συντομογραφιών και Όρων για τις Αρχαιολογικές Επιστήμες.
14. Να επιδεικνύουν την ικανότητα κατανόησης των βασικών εννοιών των αρχαιολογικών επιστημών.
15. Να προσδιορίσουν και να εξηγήσουν το πλαίσιο, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που σχετίζονται με τη διαμόρφωση και την εφαρμογή της κατάλληλης πολιτικής διαχείρισης αρχαιολογικών επιστημών σε μια συστηματική ανασκαφή ή μελέτες μουσείων ή σχέδια διάσωσης ανασκαφών.
16. Κατανόηση της φύσης της αρχαιομετρικής χρονολόγησης και του χαρακτηρισμού, της σημασίας που αποδίδεται στο αρχαίο εμπόριο
17. Να είναι εξοικειωμένοι με την τυπική επιστημονική ορολογία που χρησιμοποιείται σε ένα έργο και να κατανοείτε την εφαρμογή τους και τα αναμενόμενα αποτελέσματα
18. Εκτίμηση και αξιολόγηση των αρχαιολογικών επιστημών στον τομέα της αρχαιολογίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
19. Χρησιμοποίηση των κατάλληλων εργαλείων για τη διεξαγωγή αρχαιομετρικής ανάλυσης και ψηφιακής τεκμηρίωσης.
20. Να συμμορφώνεται κανείς με τις αποδεκτές μεθόδους επαγγελματικής συμπεριφοράς και να εργάζεται σε μια ομάδα με τον κατάλληλο ρόλο. Βασιζόμενοι στις έννοιες και τις μεθοδολογίες που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος με την ολοκλήρωση μιας διατριβής.
21. Αξιολόγηση των δραστηριοτήτων βιώσιμης ανάπτυξης με κύριο σκοπό την προώθηση, αποκατάσταση ή διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των υπηρεσιών πολιτιστικής διαχείρισης με νέες τεχνολογίες.
22. Περιγραφή του ρόλου και εφαρμογή επιλεγμένων τεχνικών αρχαιομετρίας για ανάλυση, προέλευση, χρονολογία, αρχαία διατροφή, περιβαλλοντική ανασύσταση.
23. Να επικοινωνούν οι φοιτητές αποτελεσματικά, να εργάζονται σε ομάδες, να καθορίζουν προτεραιότητες και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά το φόρτο εργασίας.
24. Να περιγράφονται και να αναλύονται κριτικά τα σύγχρονα ζητήματα των σύγχρονων τεχνικών και η σημασία τους για την ακριβή μελέτη των αρχαιολογικών κειμηλίων.
25. Κατανόηση του ρόλου της διαχείρισης σε εφαρμογές πληροφορικής, 3D ανακατασκευές, εικονική πραγματικότητα και βιωσιμότητα στην πολιτιστική κληρονομιά και αρχαιολογία.
26. Να αποκτηθεί κατανόηση της πολιτισμικής διαχείρισης αλλά και της ηγεσίας μέσω των συνδυασμένων διεπιστημονικών πεδίων που επιτρέπει στους φοιτητές να αναλογιστούν και να αξιολογήσουν κριτικά την τρέχουσα έρευνα και την εφαρμογή της στην πρακτική της προοδευτικής ηγεσίας στην επιστήμη και στον πολιτισμό.
27. Εισαγωγή των σπουδαστών στους κύριους επιστημονικούς κλάδους που συμβάλλουν στις σύγχρονες προσεγγίσεις στη μελέτη των προηγούμενων πολιτισμών.
28. Να συντονίζουν την πολιτιστική αρχαιολογία με τις φυσικές επιστήμες και την αλληλεπίδραση του παράκτιου, θαλάσσιου και ηπειρωτικού περιβάλλοντος με μνημεία, αρχαιολογικό τοπίο και έργα τέχνης.
29. Αξιολόγηση της αξίας της διαχείρισης των αρχαιολογικών και ιστορικών συνόλων και έργων τέχνης.
30. στην προληπτική συντήρησης αντικειμένων και την ανάπτυξη μουσειολογίας και ψηφιακών απεικονίσεων.
31. Εκμάθηση συλλογής δειγμάτων ή εφαρμογής μη καταστροφικών τεχνικών από το αρχαιολογικό χώρο καθώς και στα υπολείμματα (ζωικά, φυτικά, γεωλογικά, ανθρώπινα) για ταξινόμηση και να συμβάλλετε στην ανασύσταση του παλαιοπεριβάλλοντος, των μεταναστεύσεων, των μετακινήσεων του πληθυσμού και του αρχαίου εμπορίου.
32. Να μάθουν τις νέες αναδυόμενες τεχνικές αιχμής (κυβερνοαρχαιολογία, ιστορική μυθολογία, γεωμεθοδολογία, αρχαιολογία καταστροφών, αρχαιοαστρονομία, βιοαρχαιολογία) στη μελέτη του υλικού αλλά και του άυλου πολιτισμού.
33. Εδραίωση στην πράξη και εξειδικευμένη κατάρτιση μιας ενότητας ή τεχνικής μέσω της διπλωματικής εργασίας.
34. Δυνατότητα διενέργειας διπλωματικής εργασίας για διάφορα είδη εργασίας, συγκεκριμένα με τη χρήση οργάνων, με μελέτες περιπτώσεων πολιτιστικής διαχείρισης με νέα τεχνολογικά εργαλεία, με την εφαρμογή τεχνικών συντήρησης, την ανασκόπηση των θεμάτων που αφορούν την επεξεργασία δεδομένων, τη χρήση λογισμικού για ψηφιακές εφαρμογές μέσω εικονικής πλατφόρμας , in situ ή στο εργαστήριο ή το γραφείο με τη χρήση προηγμένων λογισμικών.
35. Χρησιμοποίηση των κατάλληλων εργαλείων για τη διεξαγωγή αρχαιομετρικής ανάλυσης και ψηφιακής τεκμηρίωσης.
36. Αξιολογεί την αξία της διαχείρισης αρχαιολογικών και ιστορικών συνόλων και έργων τέχνης.
37. πως να συλλέγονται δείγματα ή εφαρμόζουν μη καταστρεπτικές τεχνικές από το αρχαιολογικό πλαίσιο καθώς και υπολείμματα (ζωικά, φυτικά, γεωλογικά, ανθρώπινα) για να τα ταξινομούν και να συμβάλλουν στην ανασυγκρότηση του παλαιοπεριβάλλοντος, των μεταναστεύσεων, των πληθυσμιακών μετατοπίσεων και του αρχαίου εμπορίου.
38. Να μάθουν τις νέες αναδυόμενες επιστημονικές εξελίξεις (κυβερνοαρχαιολογία, ιστορική μυθολογία, γεωμεθοδολογία, αρχαιολογία καταστροφών, αρχαιοαστρονομία, βιοαρχαιολογία) στη μελέτη του υλικού αλλά και του άυλου πολιτισμού.
39. στην δυνατότητα διενέργειας διπλωματικών εργασιών σχετικά με διάφορες μορφές εργασίας, δηλαδή χρήση οργάνων, μελέτες περιπτώσεων πολιτιστικής διαχείρισης με νέα τεχνολογικά εργαλεία, εφαρμογή τεχνικών συντήρησης, ανασκόπηση εργασιών σε θέματα που αφορούν την επεξεργασία δεδομένων, χρήση λογισμικού για ψηφιακές εφαρμογές μέσω εικονικής πλατφόρμας, in situ ή στο εργαστήριο ή το γραφείο με τη χρήση προηγμένων λογισμικών.
